Elektrische installaties moeten veilig zijn, voor gebruikers, monteurs en onderhoudspersoneel. In Nederland gelden daarvoor strikte veiligheidsnormen, waarvan NEN 3140 en NEN 50110 de bekendste zijn.
Ze hebben allebei betrekking op de inspectie van elektrische installaties. Ook hebben beide normen betrekking op veilig werken met en aan elektrische installaties, maar ze verschillen in doel en toepassingsgebied. In dit artikel leggen we uit wat de keuringen precies inhouden en wat het onderscheid is tussen deze twee normen.
Wat is de NEN 3140-keuring?
De NEN 3140 is een Nederlandse norm die beschrijft hoe elektrische installaties en apparaten veilig moeten worden gebruikt, beheerd en onderhouden. Het doel van deze keuring is om ongelukken door elektrische schokken, brand of kortsluiting te voorkomen.
De norm geldt voor laagspanningsinstallaties (tot 1000 volt wisselspanning) en geeft richtlijnen voor:
- De periodieke inspectie van elektrische installaties en arbeidsmiddelen
- Veilige werkprocedures bij schakelen, meten en repareren
- Eisen aan vakbekwaam personeel
- Het gebruik van goedgekeurde gereedschappen en beschermingsmiddelen
Een NEN 3140-keuring wordt onder andere uitgevoerd in kantooromgevingen, scholen en werkplaatsen. Tijdens de inspectie controleert een gecertificeerd specialist of de elektrische installaties voldoen aan de veiligheidsnormen en of het onderhoud op de juiste manier wordt uitgevoerd.
Is de NEN-3140 verplicht?
De NEN 3140 is niet wettelijk verplicht, maar wel sterk aanbevolen. Werkgevers moeten volgens de Arbowet een veilige werkomgeving bieden. Door de NEN 3140 te volgen, toon je aan dat je hieraan voldoet.
Wat is de NEN 50110-keuring?
De NEN 50110 keuring is de Europese richtlijn voor het veilig werken aan, met of nabij elektrische installaties. Deze norm vormt de basis voor nationale richtlijnen in verschillende Europese landen, waaronder de zojuist besproken Nederlandse NEN 3140.
In tegenstelling tot de NEN 3140, die specifiek is afgestemd op Nederland, heeft de NEN 50110 een breder, Europees karakter. De norm beschrijft algemene veiligheidsprincipes, zoals:
- Hoe een installatie spanningsloos gemaakt moet worden
- Wanneer werkvergunningen en veiligheidsprocedures verplicht zijn
- Welke rollen en verantwoordelijkheden gelden voor personeel
- Welke opleidingen en veiligheidsinstructies vereist zijn
Je kunt de NEN 50110 zien als de “moedernorm” waarop de NEN 3140 is gebaseerd. De Nederlandse versie vertaalt de Europese eisen naar de praktijk binnen Nederlandse bedrijven en instellingen.
Wat is het verschil tussen NEN 3140 en NEN 50110?
De belangrijkste verschillen tussen beide normen zitten in toepassing, inhoud en schaal.
De NEN 3140 is een praktische en uitvoeringsgerichte norm die zich richt op het gebruik en onderhoud van bestaande elektrische installaties in Nederland. Ze is bedoeld voor bedrijven, instellingen en organisaties die verantwoordelijk zijn voor het veilig gebruik van hun elektrische installaties.
De NEN 50110 heeft daarentegen een meer theoretisch en beleidsmatig karakter. Deze norm geldt op Europees niveau en behandelt zowel laag- als hoogspanningsinstallaties. Ze is vooral relevant voor ontwerpers, installateurs en engineers die elektrische installaties aanleggen of onderhouden volgens internationale veiligheidsstandaarden.
Kort gezegd: de NEN 3140 vertaalt de Europese NEN 50110 naar een praktisch bruikbare richtlijn voor de Nederlandse werkomgeving.
Waarom zijn de NEN-3140 en NEN-50110 belangrijk?
Het naleven van deze normen voorkomt niet alleen gevaarlijke situaties, maar beperkt ook juridische en financiële risico’s. Bij een brand of arbeidsongeval kan een verzekeraar vragen om bewijs van keuringen volgens NEN 3140 of NEN 50110.
Daarnaast bieden de keuringen concrete voordelen:
- Minder kans op storingen of schade
- Betere naleving van de Arbowet
- Verhoogde veiligheid voor werknemers
- Lagere onderhoudskosten op de lange termijn
Kortom, genoeg redenen om je elektrische installaties te laten keuren.
